Բոլոր մանկավարժները գիտեն, թե որքան կարևոր է ուսումնական օրվա ընթացքում աշակերտների խաղին ժամանակ հատկացնելը: Իսկ հենց իրենք արդեն մոռացել են, թե ինչ է խաղը:
Այս հարցադրումն արել է Ամերիկյան մի դպրոցի ուսուցիչ և գրադարանավար Հեյդի Նելտները, ով հանդիսանում է #KyGoPlay շարժման հիմնադիրը: Նա կոչ է անում մանկավարժներին խաղալ, որպեսզի բարձր պահեն մասնագիտական մակարդակը: Նա վստահ է, որ եթե մանկավարժը մասնագիտական սպառվածություն է զգում, ուրեմն ճիշտ ժամանակն է սկսել խաղալ:
ԽԱՂԸ ՕԳՆՈԻՄ Է ՄԱՆԿԱՎԱՐԺՆԵՐԻՆ ՀԱՂԹԵԼ ՍՊԱՌՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ
Հոդվածում հոգեբան Ջո Ռոբինսոնն ասում է «Երբ դուք լարված եք, ուղեղում հույզերը կառավարող կենտրոնը ճնշում է դրական տրամադրությանը, թույլ տալով աճել բացասականը:Խաղը կարող է ազատել ձեզ այդ զսպաշապիկից:Այն ցրում է գրասենյակային աշխատանքի միօրինակությունը և նպաստում է ստեղծագործական աշխատանքին, ստիպելով մեզ դուրս գալ առօրեականի շրջանակներից:Այլ կերպ ասած, այն վերալիցքավորում է ուղեղը»:
Խաղերը բազմազան են բայց Բաստոնի քոլեջի պրոֆեսոր Պիտեր Գրեյի կարծիքով միշտ ունենում են հետևյալ բնորոշումը.
. Խաղը ազատ ընտրության արդյունք է.
.Դա գործողություն է, որտեղ միջոցները կարևոր են արդյունքից.
. Դա գործողություն է, որի կանոնները որոշում են խաղացողները.
. Խաղը միշտ երևակայական է և անլուրջ.
. Խաղը աշխատացնում է խելքը՝ չառաջացնելով լարում
Լինելով հասուն, մենք ինքներս ենք ընտրում ինչ խաղալ, ելնելով մեր հետաքրքրասիրությունից և գործունեությունից: Անգամ եթե անում ես այն, ինչը քեզ գրավում և հաճույք է պատճառում, լավ միջոց է ազատվելու լարվածությունից: Գրեյը նկատում է, որ խաղի ժամանակ մենք ինքնաբերաբար մեր վերացական դատողություններում դառնում ենք ազատ: Խաղը մեզ տանում է երևակայական աշխարհ, որում ամեն ինչ հնարավոր է: Այդպիսի իրավիճակը նպաստում է մտքի ստեղծագործականության զարգացմանը, այս վիճակում հեշտ է գալ բարդ խնդիրների արագ լուծմանը:
Նրանք՝ ովքեր խաղում են և նրանք՝ ովքեր չեն խաղում
Հեյդն Նելտները նշում է, որ կան մանկավարժների երկու տեսակ` նրանք, ովքեր խաղում են և նրանք, ովքեր չեն խաղում: «Խաղացող մանկավարժները» արագ են յուրացնում նոր գաղափարները, ավելի արագ են կապ հաստատում և անծանոթ երևույթների նկատմամբ ավելի քիչ են վախ ցուցաբերում: Նրանք հաճույքով են նոր փորձեր կատարում և շատ թեթև են տանում անհաջողությունները: Այնպես որ, ուրիշներին սովորեցնելիս անհաջողություններն, ամեն դեպքում, անխուսափելի են: Սակայն ճիշտ մոտեցման դեպքում յուրաքանչյուր անհաջողություն տանում է առաջխաղացման: Նրանք, ովքեր բացառում են խաղն իրենց կյանքում, կարծես թե կարծրացած լինեն, նրանք իրենց պրոֆեսիոնալ համարելով ավելի շատ սպառվում են, այսինքն` տուժում: Հիմնականում հակառակվում են նոր գաղափարներին:
Սակայն հարցը միայն նրանում չէ, որ որոշ ուսուցիչներ խաղը համարում են առավել անհոգ զբաղմունք, որին չարժե ժամանակ տրամադրել: Հարցը կայանում է նրանում, որ մանկավարժները հաճախ չգիտեն, թե ինչպես, երբ և ինչով խաղալ:
ՈՒՍՈՒՑԻՉՆԵՐԸ ՍՈՎՈՐՈՒՄ ԵՆ ԽԱՂԱԼ
Որպեսզի ուսուցիչներին սովորեցնեն խաղալ` Հեյդն Նելտները և մյուս գրադարանավար Ջեյմս Ալենը նրանց առաջարկեցին մեկ ուսումնական տարվա ընթացքում ընտրել մեկ շաբաթ, որի ընթացում պետք է օրական խաղալ ընդամենը մեկ ժամ: Այդպիսով որոշել են ցույց տալ այն գաղափարի կարևորությունը, որը վերծանվում է գիտությունների դոկտոր Ստյուարդ Բրաունի գրքում. «Խաղը ձևավորում է ուղեղը, բացում է երևակայությունը և ապրեցնում է հոգին»:
Դոկտոր Բրաունը նշում է, որ հարգանքը մեր խաղալու կենսաբանական կարիքի նկատմամբ կարող է փոխակերպել մեր աշխատանքային գործընթացը` վերադարձնելով մեզ թարմության զգացողություն: Խաղն օգնում է մեզ հաղթահարել դժվարությունները, լավացնում է մեր վարպետությունը և տալիս է բավարարվածության զգացողություն: Վերջին հաշվով աշխատանքն աշխատանք չէ առանց խաղի:
… … … … … … … … … … … … … … … … …
Միայն աշխատանք և ոչ մի խաղ-ահա ինչու են մարում ուսուցիչները
Կենտուկի նահանգում Հեյդի Նելտները և Ջեյմս Ալենը որոշեցին կազմակերպել առցանց իրադարձություն, որը ուսուցիչներին կկանչեր խաղալու Կիգոփլեյ խաղը: Մարտի 9-15-ը մասնակիցները պետք է հատկացնեին իրենց ժամանակի մի փոքր մասը խաղերի համար և կիսվեին իրենց փորձով սոցիալական կայքերում, օգտագործելով Կիգոփլեյ հեշտեգը: Հետո ամեն մեկը, ով ուզում է իմանալ թե ինչպես, ինչ և գլխավորը ինչու են խաղում ուսուցիչները, կարող է իմանալ այդ թեգավորման օգնությամբ: Ինչ վերաբերում է Հեյդի Նելտների անձնական պրակտիկային, իր դպրոցում նա աշխատում է ֆիզկուլտուրայի ուսուցչի հետ համագործակցված, որպեսզի ստեղծի ուսուցիչների համար պայմաններ ավանդական խաղերի համար, որոնք կարող են օգնել հանել սթրեսից և գտնել նոր գաղափարներ թիմի ստեղծման համար:
Հեյդի Նելտները համոզված է, որ խաղերի համար ժամանակ և տեղ հատկացնելն այդքան էլ բարդ չէ, ինչպես թվում է: Ճիշտ է դրա համար պետք է փոփոխել սովորական կարգուկանոնն ու տարածությունը: Օրինակ, հերթական մանկխորհրդի ժամանակ կարելի է կազմակերպել «Դրոշի գրավման» մրցումներ, իսկ ուսուցչանոցներում տեղ կգտնվի «Լեգո» կոնստրուկտորի համար: Եթե մենք՝ որպես ուսուցիչներ կարող ենք նորից բացել խաղի ուժը և հաղթահարել ձանձրանքի կարգուկանոնը, մենք կարող ենք գտնել վարքագծի նոր մոդելներ, մտքեր, ստրատեգիան, չէ , որ ի վերջո խաղը պետք է ոչ թե միայն նրա համար, որ զգաս քեզ երջանիկ, այլ նաև աջակցելու սոցիալական կապերի և ստեղծագործելու ունակությանը: Իսկ տարբեր մեթոդներով խաղալ ուսումնական օրվա ընթացքում կարող ենք սովորել ուսուցիչներից, ովքեր մասնակցություն կունենան կապի փոխանակման խաղային փորձով և կպատմեն իրենց ոչ լուրջ հայտնաբերությունների մասին:
Եթե դուք հետաքրքրվեցիք խաղի ֆենոմենով, ապա խորհուրդ ենք տալիս ծանոթանալ «Գիտության և կրթության» շրջանակներում հրապարակված «Խաղն ավելին է, քան զվարճանքը: Այն կյանքի անհրաժեշտությունն է» հոդվածին:
Ռուսերենից թարգմանեցին՝ Քոլեջի գրադարանային գործ բաժնի ուսանողները